Türkiye’nin ilk nükleer güç santrali (NGS) Akkuyu NGS’nin kurulacağı Mersin’den bir heyet, Rusya ziyareti sırasında 11’inci Uluslararası Atomexpo 2019 Fuarı’na ve Leningrad NGS’ye düzenlenen teknik geziye katıldı.
Heyette, Mersin ve Gülnar’dan halk ve yönetim temsilcileri, bölgesel medya mensupları ve yükseköğretim kurumları yöneticileri yer aldı.
Ziyaret, delegasyon temsilcilerinin, küresel nükleer enerji sektörünün en önemli etkinliği olan Atomexpo fuarını ziyaret ettiği Soçi kentinde başladı. Atomexpo, nükleer endüstrisinin mevcut durumunun tartışıldığı ve daha da gelişmesi için eğilimlerin şekillendiği en büyük sergi ve iş platformu niteliğini taşıyor. 2019 yılında, forum rekor sayıda katılımcıya ev sahipliği yapan forum, dünyanın 74 ülkesinden 3,5 binden fazla nükleer uzmanını, şirket yöneticilerini, bilim adamlarını, pazarlama uzmanlarını, medya temsilcilerini, şehir ve belediye yetkililerini ağırladı. Dünya genelinde nükleer teknolojilerin kullanımındaki hız artışına bağlı olarak forumun ana teması “Daha iyi bir yaşam için nükleer teknolojiler” olarak seçildi. Barışçıl atom, iklimin korunmasına yardımcı olan çevre dostu ve güvenilir bir enerji kaynağı olmasının yanı sıra bilim, eğitim, tıp ve tarımın gelişimine de katkıda bulunuyor.
Forumda, Türk gazeteciler Akkuyu Nükleer A.Ş Genel Müdürü Anastasia Zoteeva, Dünya Nükleer Birliği (WNA) Genel Müdürü Agneta Rising, Amerikalı gazeteci Michael Shellenberger ile bir araya geldi. Bunun yanı sıra gazeteciler, küresel iklim koruma konularına ve karbonsuz enerji perspektifine ek olarak nükleer ve radyasyon teknolojilerinin enerji dışındaki alanlarda kullanımının, kentsel altyapının geliştirilmesi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi için gelişmiş yönetimsel çözümlerinin tartışıldığı ‘yuvarlak masa’ toplantılarına ve panel oturumlarına katıldılar.
Gülnar ilçesinden halk ve yönetim temsilcileri, Rusatom Energy International tarafından düzenlenen yuvarlak masa toplantısına katılarak Finlandiya’nın Raahe ve Pyhäjoki belediye başkanlarıyla birlikte nükleer santrallerin inşası için gereken bölge ve belediyelerin hazırlanması konusunda görüş alışverişinde bulundular.
Türk heyeti daha sonra Leningrad NGS’nin bulunduğu 70 bin nüfuslu Sosnovıy Bor şehrine geçerek Leningrad Bölgesi Sosnovıy Bor Belediye Başkanı Alexey Ivanov ve Sosnovıy Bor Şehir Yönetimi Başkanı Mihail Voronkov ile bir araya geldi. Katılımcılar, Leningrad NGS ile bölgede yaşanan kalkınmayı ilk ağızdan dinleme imkânı buldu.
Sosnovıy Bor Şehir Yönetimi Başkanı Mihail Voronkov, “Şehrimizden göç sayısı çok düşük. Sosnovıy Bor’da herkes iş bulabileceğini biliyor. İşi olmayan sadece 290 kişi var burada. İş açığı ise 2090 kişilik. Burada yaşamak, istikrarlı ve iyi ücretli bir iş imkânına sahip olmak, aynı zamanda da doğayla uyum içinde yaşamak demektir. Şehir çok sakin ve yeşil, burası çocuk yetiştirmek için rahat bir yer. Sakinlerinin favori hobilerinden biri balıkçılıktır” diye konuştu.
Leningrad Bölgesi Sosnovıy Bor Belediye Başkanı Alexey Ivanov ise, “Modern güvenlik sistemleri çok güvenilir olduğundan, halk nükleer santrale olan yakınlığından endişe etmiyor. Öte yandan, böylesine büyük bir sanayi tesisi bölgemize birçok yatırımcıyı çekiyor” dedi.
Teknik gezinin son günü Leningrad NGS-2‘yi ziyaret eden Mersin heyeti, VVER-1200 reaktörlü enerji blokunun nasıl çalıştığı hakkında bilgi aldı. Nükleer santral personelinin nasıl çalıştıklarını yerinde gözlemleyen katılımcılar, nükleer santraller ve nükleer enerji hakkında merak ettikleri tüm soruları sordu. Katılımcılara bilgi veren Leningrad NGS-2 Baş Mühendisi Alexander Belyaev, şunları söyledi:
“3+ nesil NGS’lerin inşaatı ve işletilmesi konusunda çok tecrübeliyiz. Güvenlik sistemleri, önceki teknolojilere göre çok gelişmiş. Fukuşima’ya benzer kazanın burada yaşanması imkânsız. Reaktörün kılıfı hasar görmeden ve demir yorgunluğu oluşmadan 60 yıl çalışabileceği kanıtlandı. Önceki nesil reaktörlerinde bu süre 30 yıldı.”
Ziyaret sonrasında katılımcılar izlenimlerini paylaştı.
Gülnar Kaymakamı Mustafa Ayvat, şunları söyledi: “Büyükeceli Mahallesi’nde yapımı devam eden Akkuyu NGS’nin Gülnar ilçemizin çehresini değiştireceği aşikârdır. Bu anlamda dünyanın çeşitli ülkelerinde kurulan atom santrallerinin temsilcileri ile birlikte 11’inci Uluslararası Atomexpo Fuarı’nda yer aldık, Rus nükleer santralini ziyaret ettik. Atom santrallerinin kurulduğu bölgelerdeki değişimler hakkında bilgi alma imkânına eriştik. Santrallerin faaliyeti esnasında alınan güvenlik tedbirleri için ciddi çalışmaların yapıldığını müşahade ettik. Ayrıca Atomexpo esnasında Finlandiya’nın Hanhikivi nükleer santralinin inşasının planlandığı bölgenin yerel yönetim makamları ile de bir araya gelerek, onların da büyük ölçekli bir altyapı projesi alanında edindikleri tecrübeler hakkında bilgi sahibi olma imkânına eriştik. 60 yıllık faaliyet ömrü olacak olan Akkuyu NGS’nin en kısa zamanda ilçemizde faaliyete geçerek, enerji anlamında tasarruf sağlayacak, milli bütçe giderlerini azaltacak ve ülke ekonomisinin büyümesine olanak sağlayacaktır. Bu anlamda projenin süratle tamamlanarak faaliyete geçmesini temenni ediyoruz. İnşallah Gülnarımızın yakın zamanda kaderi değişecek ve parlak bir gelecek hemşerilerimiz bekliyor olacak.”
Gülnar Milli Eğitim Müdürü Fatih Burgut, “İlçemizde ben doğmadan atom santrali yapım süreci başlamış ve son beş yıldır hız kazanmıştır. Özellikle bu hızlı süreç Türkiye ve Rusya başkanlarının sayesindedir. Benim nükleere bakışım bu Rusya ziyareti sayesinde çok değişmiştir. Leningrad NGS’nin kurulduğu yerleşim yerinde eğitim, kültür ve sosyal değişimi daha yakından tanımanın mutluluğunu yaşadım. Önemli tecrübeler yaşadım ve bölgemizi nasıl bir geleceğin beklediğini gördüm. Dünyada yaşam için enerji önemliyse, bunun bugün en önemli sağlayıcısı nükleerse biz bundan kaçamayız. Güzel bir gelecek için hep beraber bizde varız diyelim” diye konuştu.
Mersin Kadın Gazetesi’nin Sahibi Zeliha Akkuş düşüncelerini “Buraya gelmeden önce nükleer santral ile ilgili son derece olumsuz düşüncelerim vardı. Akkuyu NGS ile çöle dönecek bir Mersin kurgusuyla hareket ettim. Ancak ilk etapta fuarda aldığım bilgiler benim bilgilerimin çok farklı olduğunu gösterdi. Ancak ne zaman nükleer santralin kurulduğu bölgeye geldim, yemyeşil ormanları, o bitkileri, yerleşim alanındaki o hayatı görünce, özellikle bebekleri, aileleri ve gençleri görünce fikrim çok bambaşka bir boyuta taşındı. Bana göre en önemli bölüm nükleer santrali gezmekti. Hiç bilmediğiniz bir şeyden çok korkarsınız. Ancak gezip, görünce hiç de öyle insanı ürküten bir durum olmadığını görüyorsunuz” sözleriyle ifade etti.
Mersin Gazeteciler Cemiyeti Başkanı ve Kanal 33 TV Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Demirtaş ise, “Bizim için fuar çok verimliydi. Nükleeri daha iyi öğrenme fırsatımız oldu, yararlarını bizzat öğrendik. Daha sonra Sosnovy Bor’a geçtik, orada Akkuyu NGS gibi bir nükleer santrali yerinde gördük. NGS’yi incelemek önemliydi bizim için. Bölgemize yapacağı faydalarını öğrendik. Leningrad NGS’nin tamamını gezerek bir zararı olmadığını gördük. Santrale en yakın şehrin Belediye Başkanıyla sohbet ettik. Merak ettiğimiz soruları sorduk. Bu geziden sonra kesinlikle şunu söyleyebilirim ki; NGS bölgemizi kalkındıracak. İstihdam çok artacak, nüfus artıkça ekonomi canlanacak.” şeklinde konuştu.