Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom, 8-9 Haziran 2022 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen Uluslararası Nükleer Santraller Zirvesi NPPES-2022 kapsamında, Rus tasarımı VVER-1200 tipi 3+ nesil reaktörlere sahip Novovoronej Nükleer Güç Santrali’ne (NGS) Türk iş dünyası için sanal bir tur düzenledi. Sanal tur, ilk kez zirvenin düzenlendiği yerde gerçekleştirildi. Tura, nükleer enerji alanıyla ilgilenen büyük Türk, Avrupalı ve uluslararası şirketlerin temsilcilerinin yanı sıra, Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinden biri olan İstanbul Teknik Üniversitesi’nin farklı fakültelerinden öğrenciler katıldı.
Novovoronej NGS, dünyanın VVER tipi reaktörlere sahip ilk endüstriyel NGS’si olma özelliği taşıyor. Santralin VVER-1200 tipi 3+ nesil reaktörlü 6 ve 7’nci güç üniteleri, 27 Şubat 2017 ve 31 Ekim 2019’da işletime alındı.
Sanal tur, Rosenergoatom Concern A.Ş çalışanları tarafından düzenlendi. Katılımcılara Novovoronej NGS’nin çalışma prensipleri ile bölge ekonomisine, sosyal hayata ve altyapının gelişimine katkısı hakkında bilgi verildi. 360° formatında gerçekleşen sanal tur sayesinde Türk izleyicisi, kontrol paneli gibi nükleer santralin çeşitli ögelerinin yanı sıra, personel dışında kimsenin girmesine izin verilmeyen türbin binası ve hatta reaktör binasını tanıma gibi eşsiz bir fırsatı yakalamış oldu.
Tur esnasında katılımcılar, sadece Rusların değil Akkuyu NGS’nin gelecekteki Türk personelinin de eğitim görmesine imkân veren eğitim merkezini de ziyaret etti.
NGS ekipman ve sistemlerinin güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayacak Akkuyu NGS personeline yönelik eğitim programları, teorik eğitimin yanı sıra Rusya Federasyonu’ndaki NGS’lerde ve daha sonra da Akkuyu NGS’de hizmet içi eğitim ve uygulamalı eğitim de dahil olmak üzere çeşitli aşamaları içeriyor.
Sanal turun sonunda medya mensupları Novovoronej NGS’nin bulunduğu Novovoronej şehrini görme imkânı da buldu. Santral inşa edilirken kurulan Novovoronej şehrinin nüfusu şu an 30 bini aşıyor. Nükleer santralde kurulan etkili bir bilgi sistemi, şehir için hayata geçirilen dizi sosyal ve ekonomik destek programları ve yüksek düzeyde istihdam sayesinde Novovoronej halkının yüzde 80’inden fazlası nükleer santrallere destek veriyor.
Rosatom Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü ve Bölge Başkan Yardımcısı Alexander Voronkov, konuya ilişkin olarak şunları söyledi: “Halkla etkili bir diyalog kurabilmek için açık olmak ve bilgiye erişilebilirlik son derece önemlidir. Rosatom olarak biz bunun bilincindeyiz, bu nedenle 2020’de Rosenergoatom Concern, Rus nükleer tesislerine bir dizi sanal tur geliştirdi. COVID-19 pandemisi, halkla doğrudan diyalog olanaklarını ciddi şekilde sınırladı ancak aynı zamanda yeni iletişim biçimleri geliştirmemiz için bir itici güç haline geldi. Bugün, Rus nükleer endüstrisinden uzmanlar, bir nükleer santrali ziyaret etmek ve Rus nükleer bilim adamlarıyla çevrimiçi iletişim kurmak için eşsiz bir fırsat sunuyor. Bu, nükleer enerji endüstrisini insanlara daha yakın hale getiriyor, nükleer tesislerin karmaşık çalışma prensiplerini anlamalarına yardımcı oluyor ve nükleer enerji santrallerinin bulunduğu bölgelerin sürdürülebilir kalkınmasına ve insanların yaşam kalitesini iyileştirmesine yaptığı son derece önemli katkıyı kendi gözleriyle görmelerini sağlıyor.”
Etkinliğe katılanlar ise izlenimlerini şöyle paylaştı:
İstanbul Teknik Üniversitesi Hazırlık Bölümü öğrencisi Helin Oğuz: “Daha önce nükleer santrali ziyaret etme fırsatı bulmadım. Sanal tur çok bilgilendiriciydi ve nükleer santralin içini görmek çok ilginçti. 360 formatı çok heyecan verici.”
İstanbul Teknik Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü 3. sınıf öğrencisi Mert Sancak: “Sanal turdan memnun kaldım. Sonuçta gerçek bir nükleer santral görme fırsatım oldu. Ülkemizin temiz bir enerji kaynağı olan kendi nükleer santraline sahip olması ve bu alanda gelişmesi güzel. Sanal tur sayesinde nükleer santrallerde aslında ne kadar çok güvenlik önleminin alındığını gördük. Bunun bizim gibi gençlere istihdam yaratacağını düşünüyorum. Nükleer enerji ile ilgileniyorum ve tabii ki Rusya’da okumak istiyorum. Türkiye’de Akkuyu NGS projesi sayesinde bir bilgi transferi sağlanıyor.”
İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü 1. sınıf öğrencisi Bilge Kaan Demircan: “Daha önce bir araştırma reaktörüne gitmiştim. Ama sanal tur sayesinde sorularıma cevap aldım ve daha önce ilgilendiğim bazı detayları öğrendim. Özellikle nükleer santralde uygulanan pasif güvenlik önlemleri konusunda oldukça bilgilendiriciydi. Atom enerjisiyle temiz bir gelecek umuyorum.”
İstanbul Teknik Üniversitesi Enerji Enstitüsü Nükleer Araştırmalar Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi ve Doktora Öğrencisi Fadime Özge Özkan: “Öğrenciler etkinliği çok beğendi. İstanbul Teknik Üniversitesi, teknik temeli olan multidisipliner bir üniversitedir. Farklı mühendislik fakültelerinden öğrenciler atom enerjisi alanında yeni bilgiler edindiler. Teknik alanda öğrencilerimizin bazı soruları vardı, bu sorulara cevap buldular. Rosatom’un konuşmacısı her şeyi çok ayrıntılı bir şekilde anlattı.”