TİSK’İN “İŞGÜCÜ PİYASASI BÜLTENİ”NDEN:
“İstihdamda artış beklentisi giderek azalıyor”
“Büyümedeki hız kaybıyla yüzde 10’larda gezinen işsizliğin akibeti yine büyümeye bağlı”
“Türkiye işsizlikte 2014’deki 13’ncülükten bu yıl 9’unculuğa çıktı”
“TÜİK’in, evde engelli bakımı için sosyal yardım alan yarım milyon kişiyi istihdamda sayması tartışmalı”
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), sanayicinin ve tüketicinin istihdam artış beklentisinin giderek azaldığını belirterek; büyümedeki hız kaybıyla birlikte, 2015’te aylar itibariyle %10-11’de gezinen işsizliğin akıbetinin yine büyümeye bağlı olacağını bildirdi.
TİSK’in, TÜİK’in “Hanehalkı İşgücü Araştırması-Temmuz 2015” sonuçları ve İŞKUR’un derlediği “işsizlik ödeneğine başvuranlar” verilerinin yanı sıra kısa vadeli istihdam beklentilerine yönelik olarak yapılan anketlerin sonuçlarından yararlanarak hazırladığı Ekim 2015 dönemi “İşgücü Piyasası Bülteni”nde, en geniş işsizlik tanımına göre Türkiye’de işsizlik oranının yüzde 18,1 olduğu ve 5 milyon 949 bin işsiz bulunduğu kaydedildi. 2014 Temmuz-2015 Temmuz döneminde işsiz sayının yüzde 3,6 artarak 2 milyon 970 bin kişi olduğu belirtilen Bültende, Türkiye’nin %9,8’lik klasik işsizlik oranının yüksekliği bakımından dünyada 2014’teki 13’üncülükten, bu yıl 9’unculuğa çıktığının da altı çizildi. TİSK Bülteninde, TÜİK’in, 2015’te sayısı 500 bin kişiyi aştığı tahmin edilen “evde engelli bakımı için sosyal yardım alan” kitleyi istihdam kapsamında saymasının da “tartışmaya açık bir uygulama” yarattığının da altı çizildi.
Bültende, çalışma çağındaki nüfusun yarısından azının (27 milyon 342 bin kişi) istihdam edilerek çalışma ve kazanç sağlama olanağına sahip bulunduğuna; yarısından fazlasının ise (30 milyon 550 bin kişi) bundan yoksun olduğuna dikkat çekildi. İş bulmaktan ümidini kesen kişi sayısının son bir yıllık dönemde 84 bin kişi artarak 673 bin kişiye çıktığı kaydedilen Bülten’de ayrıca, bir yıl ve daha uzun süredir işsiz olanların toplam işsizler içindeki payının da yüzde 19,5’tan yüzde 20,9’a yükseldiği belirtildi.
Bültende yer verilen tespitlere göre, işsizlikteki artış, ağırlıkla kadınların iş bulamamasından kaynaklandı. Yüzde 47,2 düzeyindeki istihdam oranını yükseltmek açısından en fazla potansiyele sahip grubun ev kadınları olduğuna işaret edildi.
Genç işsizliği de yükseldi. İşsizlik oranı genç nüfusta yüzde 18,3 olurken, oran genç erkeklerde yüzde 15,6; genç kadınlarda ise yüzde 23,2 düzeyinde gerçekleşti. Genç işsiz ve yükseköğretim mezunu işsiz sayılarındaki artış hızı, genel işsizliğe kıyasla daha yüksek gerçekleşti. Yükseköğretim mezunu işsizlerdeki artış, toplam işsiz sayısındaki artışın 3’te 2’sini oluşturdu. Tarım dışı işsizlik oranı Temmuz’da yüzde 12 ile bir önceki yılın aynı dönemindeki seviyesini korudu. İlk 7 ay itibariyle en yüksek işsizlik oranları genel lise mezunlarında ve yükseköğretim mezunlarında görüldü. Son bir yılda 63 bin yükseköğretim mezunu işsiz kaldı.
GENÇ KADINLARIN 5’TE 1’İ ÇALIŞIYOR
TİSK Bültenine göre, istihdam artışı Nisan-Temmuz döneminde güçlendi ama Temmuz’da bir yıl önceki hızına erişemedi. İstihdam artışının lokomotifi, hizmetler sektöründeki kadın istihdamı oldu. Toplam istihdamda tarım ve sanayi sektörlerinin payı azaldı. Tarım dışı istihdam artışı Nisan-Temmuz döneminde önemli hız kazandı. İstihdamdaki artış, ücretli çalıştırmadaki yükselişten kaynaklandı.
Genç istihdamının ise yaklaşık 3’te 2’si (yüzde 67,2) erkeklere ait bulundu. İstihdam oranı genç erkeklerde yüzde 50,2 iken, genç kadınlarda sadece yüzde 24,6 hesaplandı. Genç kadın nüfusun yalnızca yaklaşık 5’te 1’i istihdam imkânına sahip oldu. 2015’in başlarında gerileyen genç istihdamı oranı Mayıs’tan itibaren toparlansa da Temmuz’daki artış hızı geçen yılın gerisinde kaldı. Son bir yılda istihdam imkanı bulanların yarısından fazlası (yüzde 57’si) yükseköğretim mezunu oldu.
Kayıtdışı istihdam da yıllık bazda azaldı ama Nisan-Temmuz döneminde giderek yükseldi. Bültende, “seçimler nedeniyle denetimlerin azaltılması bu yükselişe kaynaklık etmiş olabilir” denildi.